Geluid en kunst

In Deel 1 wordt benadrukt we dat we geluid niet alleen als een probleem willen beschouwen maar vooral als een onlosmakelijk en potentieel positief element van onze geluidsomgeving. Het gaat dan dus om het ontdekken van mogelijkheden om de auditieve omgeving (beter) vorm te geven. Bij het ontwerpen van een geluidsomgeving kan natuurlijk ook gebruik gemaakt worden van de kennis en expertise van mensen die beroepsmatig al gewend zijn om geluid positief in te zetten: musici en geluidskunstenaars.

Harmonic Gate - Sam Auinger en Bruce Odland, 2020 Zürich

Harmonic Gate - Sam Auinger en Bruce Odland, 2020 Zürich

Geluidskunst kan de perceptie van een plek veranderen door geluiden toe te voegen zonder dat die onmiddellijk dominant zijn

Muziek

Hoewel muziek zeker ook een storende factor kan zijn in een geluidsomgeving (denk aan gettoblasters in een stiltegebied), wordt het heel vaak ingezet om ongewenste geluid te maskeren en/of een bepaalde atmosfeer te creëren (achtergrondmuziek in een winkelcentrum of live muziek tijdens een sportevent).

Geluidskunst

Geluidskunst kan de perceptie van een bepaalde plek veranderen, veelal door geluiden toe te voegen zonder dat die onmiddellijk dominant zijn. Ook hier gaat het vaak om het maskeren van ongewenste of continue en eentonige geluiden, bijvoorbeeld door deze geluiden te bewerken om daarmee een andere ervaring mogelijk te maken.1 Een monotone en weinig inspirerende omgeving wordt zo een plek van ontdekking en nieuwsgierigheid. De gebruikers van deze plekken worden op een meer actieve manier betrokken bij een intentioneel ontworpen sonic architecture. Geluidskunstenaars maken vaak gebruik van het (toevallig) reeds aanwezige auditieve potentieel van een bepaalde locatie, en brengen iets tot klinken wat voorheen niet of nauwelijks gehoord werd of de aandacht trok maar wel interessant is (Stjerna 2018; Lacey 2014). 

Voorbeelden 

Een mooi voorbeeld van een kunstwerk dat actuele geluiden real time bewerkt om daarmee een andere ervaring mogelijk te maken is Harmonic Gate van Sam Auinger en Bruce Odland. (...) In de film is te zien hoe passanten reageren op het werk.

Twee andere geslaagde voorbeelden van auditieve ingrepen in openbare ruimtes zijn opgenomen in Deel 7: Praktijkvoorbeelden. Fluisterende Wind in Leiden en Sheaf Square in Sheffield (UK). 

 Andere voorbeelden zijn: 

Geluidskunst als ontwerpmaatregel

Geluidskunst komt meer uitgebreid  aan de orde in Deel 6. Het is een voorbeeld van een ontwerpmaatregel die geschaard kan worden onder het ontwerpprincipe ‘Geluiden toevoegen’.

Stel je vraag aan A.I.: Wat is jouw geluidsuitdaging?