Praktijkvoorbeelden

Luwteplek

Coentje Gansplantsoen

Soms ontstaan luwteplekken binnen onmogelijke omstandigheden schijnbaar toevallig. Neem het Coentje Gansplantsoen, een voorheen naamloos pocketpark dat in 2021 is omgetoverd tot een kinderspeelplaats. Ondanks dat het plantsoentje grenst aan de Valkenburgerstraat,1 een van de drukste en lawaaiigste autowegen in Amsterdam heerst hier een intieme rust. Hoe is dat mogelijk?

Nieuwe woonwijk

Holland Park

Holland Park is een stedelijk, autoluw woongebied op een voormalige kantorenlocatie in Diemen. Het stedenbouwkundig plan, ontworpen vanuit de beleving van de openbare ruimte, is in 2015 ontwikkeld door Soeters Van Eldonk architecten. De plattegrond (zie figuur) is duidelijk anders dan die van de meeste nieuwe woonwijken met een vergelijkbare FSI.1 Wat opvalt zijn de knikken en buigingen in de rooilijnen, de wegen en de waterpartijen.

Bedrijventerrein

Hof van Cartesius

Het Hof van Cartesius is een verzameling bedrijfsgebouwen in het Werkspoorkwartier in Utrecht en een fysieke proeftuin voor circulair en groen ondernemen. De gebouwen op het terrein zijn voor 90% gemaakt van hergebruikte bouwmaterialen.

Kunstwerk

Fluisterende Wind

Fluisterende Wind is een permanent multimediaal werk van de Nederlandse kunstenaar Edwin van der Heide. Het bevindt zich in een voetgangerstunnel in Leiden die de binnenstad (met name de weg naar de Oude Sterrewacht) verbindt met de Hortus Botanicus. De tunnel loopt onder het in 2017 gerenoveerde P.J. Vethgebouw door – oorspronkelijk het Botanisch Laboratorium en Herbarium – en behoort bij de Universiteit Leiden.

Binnenstedelijke herontwikkeling

Slachthuisterrein

Elke architectonische ingreep heeft ook direct effect op de auditieve omgeving. Desondanks wordt geluid als element van een omgeving of ontwerp zelden genoemd door stedenbouwkundigen, ontwerpers en architecten. Ook in dit project van architect Joeri van Ommeren (bureau ZUS) in Haarlem komt geluid nauwelijks aan bod. Hier is een voormalig slachthuisterrein uit 1907 getransformeerd tot een natuurinclusieve wijk voor mens, dier en plant.

Buitenstedelijk gebied

Kulkweg

Een scherpe onderverdeling tussen stad en platteland is zeker in het dichtbevolkte westen van Nederland geen houdbaar planologisch model meer: de grens tussen stad en platteland is verworden tot een diffuus tussengebied.1 Het bestaat niet uit puur agrarisch gebied of een reeks aaneengesloten woonwijken, maar uit een ogenschijnlijk toevallige samenstelling van infrastructuur, kassen, natuurgebiedjes, volkstuinen, waterzuiveringsinstallaties, ruigtes, sportterreinen, afvalverwerking, schakelstations, scheepvaartroutes, bedrijventerreinen, oude dorpskernen, distributiecentra, uitbreidingswijken, etc.

Kunst in de openbare ruimte

Sheaf square

Sheaf Square in Sheffield (UK) is misschien wel een van de meest bekende en succesvolle ingrepen in een publieke stedelijke ruimte om verkeerslawaai te maskeren en ruimte te maken voor voetgangers. Het plein ligt ingeklemd tussen een snelweg en het treinstation van Sheffield en heeft in 2006 een totale metamorfose ondergaan. Wat voorheen een parkeerterrein was, is nu een (verblijfs)plein dat het station met het stadscentrum verbindt.

Luwteplek

Reigerspark

Aan de achterzijde van het drukke trein- en busstation Gent Sint-Pieters ligt dit buurtparkje, een rustige plek in een deel van de stad met veel autoverkeer en dichte bebouwing. Het halfverharde pad dat door het Reigerspark loopt is omgeven door vegetatie die zoveel mogelijk met rust wordt gelaten.

Stedelijk knooppunt

Stationsgebied Rotterdam

Een stedelijk knooppunt is een gebied van 4 km2 rondom een OV-knooppunt. Bedacht is dat het voor- en natransport rondom het OV-knooppunt voor het grootste deel uit fietsen en lopen bestaat en dat daarmee het gebruik van de auto (inclusief parkeergelegenheid) binnen die 4 km2 minder belangrijk wordt.

Alcazaba tunnel

Wie in Malaga van de Plaza Jesús El Rico in de richting van de Paseo de Reding rijdt of loopt gaat daarbij door de Calle Túnel de la Alcazaba, een ongeveer 240 meter lange tunnel die onder de paleizen en het fort van het Alcazaba is aangelegd. Voetgangers en gemotoriseerd verkeer zijn van elkaar gescheiden door betonnen pilaren met daartussen doorzichtige plexiglazen wanden. In de pilaren zijn op zo’n 3,5 meter hoogte kleine speakers aangebracht waaruit muziek klinkt, variërend van licht klassiek (Vivaldi, Strauss, Beethoven) tot instrumentale pop-rock Muzak.

Verkeerspark

Rietlandpark

Midden in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam ligt een intensief gebruikt infrastructureel knooppunt voor weg-, tram- en treinverkeer. Een vierbaans autoweg vanuit de Piet Heintunnel sluit hier haaks aan op de tweebaans binnenring. Naast de ring ligt een talud met treinsporen. Naast de tunnelmond is een tramhalte en in een verdiept gebied daaronder liggen de haltes van een sneltram. Het drukke verkeer produceert zoveel geluid dat woningbouw pas op een flinke afstand kon worden gerealiseerd.

Inleiding

Wat zijn opmerkelijke en interessante voorbeelden uit de praktijk waarbij de geluidsinrichting een belangrijke rol heeft gespeeld? In dit deel van de Inspiratiegids wordt dieper ingegaan op de geluidsomgeving en geluidservaring bij een aantal specifieke locaties en projecten.1

Stedelijk wooncomplex

Rhapsody in West

Rhapsody in West is een prijswinnend en duurzaam1 woningbouwproject met een hoge dichtheid2 een complexe locatie pal aan de drukke Ring A10 in Amsterdam. Desondanks is er veel ruimte voor groen en water. Een onherbergzame plek met een massieve geluidsdruk is in 2019 omgevormd tot een gewilde stadsoase. Hoe is dat gelukt?