Kulkweg

In recent onderzoek (Wandl 2020; van den Brink e.a. 2022) wordt gepleit om dit soort tussengebieden – vaak nog niet goed in kaart gebracht – op hun eigen merites te beschouwen. Hier liggen kwaliteiten en kansen voor sociale en ecologische ontwikkelingen die in puur stedelijke of landelijke gebieden minder aan bod komen. 

Gevarieerd geluidslandschap

Tussengebieden zijn ook wat geluid betreft interessant. De bonte lappendeken van functies en bijbehorende fysieke elementen en materialen hebben elk hun eigen geluidsprofiel wat een zeer gevarieerde auditieve omgeving oplevert: motorgebrom van langsvarende schepen, een roffel van een specht, de flutterecho van een dichtslaand portier tegen een gesloten wand met damwandprofiel, het suizen van de ontelbare blaadjes van een volwassen rij Canadese populieren in een straffe westenwind, het gekeuvel van volkstuinders, het gezoem van de reusachtige airco van een komkommerkas.

Ontwikkelmodel

Stedenbouwkundige Louisa van den Brink heeft de Kulkweg in Hoek van Holland gekozen als voorbeeldlocatie voor haar ontwikkelmodel dat bestaande tussengebieden (waarvan er talloze zijn door heel Nederland) kwalitatief moet verbeteren. 

Hoek van Holland met linksboven een deel van de woonkern, linksonder de Nieuwe Waterweg, midden onder een bedrijventerrein, in het midden een kassengebied, midden-onder een grote rioolwaterzuiveringsinstallatie, rechtsboven wat gras- en akkerland en helemaal in de rechterbovenhoek het Staelduinsebos. In de blauwe rechthoek de Kulkweg.

Waar de huidige situatie vooral bedoeld is om de ruimte optimaal te ontsluiten voor het verkeer waardoor de verblijfskwaliteit laag is, stelt van den Brink het volgende voor: tegen het opslagmagazijn links wordt gevelvergroening toegepast met nestgelegenheid voor vogels. De bosschages rechts van het water functioneren als een sociale en ecologische corridor: het is goed voor de biodiversiteit en maakt het gebied aantrekkelijker voor mensen, bijvoorbeeld om er te recreëren. Aan de rechterzijde is een deel van de kassen verdwenen ten gunste van een meer heterogeen gebruik van de ruimte met een kinderboerderij, sportvelden en woningen. 

Geluid wordt in van den Brink’s voorstel niet genoemd. Maar voor een goede leefomgeving is ook een aangename geluidsomgeving belangrijk. Wat kan de aandacht voor geluid bijdragen? 

• Een eenvoudige analyse van de video-opname hierboven leert dat het gebied voornamelijk wordt gedomineerd door industriegeluid. Het geluid van af en aanrijdend vrachtverkeer, samen met laagfrequent geluid (van windmolens en scheepvaart) kan zich hier over een relatief grote afstand verspreiden. Deze geluiden vallen hier meer op omdat het niveau van het achtergrondgeluid tamelijk laag is. Van den Brink's voorstel zou gebaat zijn bij een drastische reductie van het verkeer over de Kulkweg.
• Een eenvoudige analyse van de video-opname hierboven leert dat het gebied voornamelijk wordt gedomineerd door industriegeluid. Het geluid van af en aanrijdend vrachtverkeer, samen met laagfrequent geluid (van windmolens en scheepvaart) kan zich hier over een relatief grote afstand verspreiden. Deze geluiden vallen hier meer op omdat het niveau van het achtergrondgeluid tamelijk laag is. Van den Brink's voorstel zou gebaat zijn bij een drastische reductie van het verkeer over de Kulkweg.
• Het heterogene gebruik van de ruimte die van den Brink voorstaat leidt tot de vraag van wie die ruimte auditief is: van het gemotoriseerde verkeer? Van de recreanten? Van de bewoners? Van de kinderen en de sporters? Van de vogels? Een duidelijke keuze leidt tot navenante auditieve aanpassingen.
• Gevelvergroening, nestgelegenheden, bosschages en het water kunnen leiden tot meer biodiversiteit en daarmee tot een verrijking van de auditieve omgeving.
• De wind heeft in dit gebied nog vrij spel. Meer vergroening ter rechterzijde van de Kulkweg en een aarden wal houdt de wind (en het geluid) wat meer tegen en schermt het industrie- en laagfrequent geluid tevens af van de woningen, sportvelden en kinderboerderij.