Meest opvallend: het dynamische systeem van kleine watervallen, een fontein en de zogenaamde Cutting Edge Sculpture. Water en sculptuur creëren een visuele zowel als auditieve barrière tussen het voetgangersgebied en het gemotoriseerde verkeer op de snelweg.
Zet een hoofdtelefoon op en luister naar de watervallen en de fontein. Fragment van film © Sartemisa1, 2013
Het stromende water en de grote staalconstructie maskeren het verkeerslawaai
Sheaf Square, genoemd naar de door Sheffield stromende rivier Sheaf, wordt gedomineerd door twee grote waterelementen. Ten eerste de meerlagige stenen constructie waarover het water rustig naar beneden kan stromen alvorens uit te komen in een reeks waterbekkens, ’s nachts verlicht door een door een kunstenaar ontworpen lichtinstallatie. De kleine watervallen zijn een eerbetoon aan waterkracht, eens zo belangrijk voor de industriële ontwikkeling van de stad. Ten tweede de indrukwekkende Cutting Edge, een roestvrijstalen golvende sculptuur van ongeveer 90 meter lang en een hoogste punt van bijna 4,5 meter, met verticaal stromend water langs de randen. Ook dit kunstwerk refereert aan Sheffields historie: het gedenkt de rol die deze stad speelde bij de uitvinding van het roestvrij staal. Sheaf Square en de sculptuur werden ontworpen door het Sheffield design team, Si Applied Ltd., en glaskunstenaar Keiko Mukaide in samenwerking met de omwonenden.

De Cutting Edge. Foto: Ed O'Keeffe
Wat maakt het ontwerp van Sheaf Square zo succesvol?
- Ondanks dat de afstand tussen de doorgaande weg met veel verkeer en het voetgangersgebied relatief klein is, werkt de zowel visuele als auditieve afscheiding goed, zodat het plein echt een verblijfsruimte voor zowel de plaatselijke bevolking als toeristen is geworden.
- Door de relatief kleine watervallen is het geluid van het water niet te dominant en mengt het gemakkelijk met de menselijke geluiden (geroezemoes, (kinder)spel, lopen, etc.).
- De kleine watervallen, de fontein, en het water dat zowel over steen als lang de stalen wand van de sculptuur stroomt, zorgen samen met alle andere aanwezige geluiden – die door de onregelmatige plaatsing van de omringende gebouwen steeds anders weerkaatsen – voor een veelzijdige geluidsomgeving.
Wat valt er van Sheaf Square te leren?
Bij de ontwerpbeslissingen voor deze openbare ruimte lijken de visuele en auditieve elementen even belangrijk te zijn geweest wat zeker een deel van het succes van Sheaf Square bepaalt. Daarnaast stoelt het resultaat op zowel technische en functionele als artistieke en sociale gronden.
- Sheaf Square is van een saai parkeerterrein veranderd in een dynamische en aangename verblijfsplek.
- Bij het ontwerpen van deze plek is duidelijk rekening gehouden met de geschiedenis van Sheffield. Dit geeft een extra dimensie aan het ontwerp.
- Bij het ontwerp is een heterogene groep mensen betrokken geweest: lokale beleidsmakers, stedenbouwkundigen, architecten, kunstenaars en omwonenden. Dit heeft er toe geleid dat het definitieve ontwerp breed gedragen werd en dat zeer verschillende argumenten voor de inrichting van Sheaf Square konden worden meegewogen.
Ontwerpstrategieën
Welke ontwerpstrategieën zijn hier gehanteerd?
- Afscherming. Het water en de stalen wand maskeren het verkeersgeluid.
- Reductie van onaangenaam geluid door artistieke ingrepen.
- Geluiden toevoegen: water. Verticaal stromend water van niet te grote hoogtes.

Sheaf Square met het treinstation en Park Hill op de achtergrond. Foto: Brendan De Souza, 2011
